De Halve Zolenlijn is een begrip: de spoorlijn ontsloot de Langstraat, verbond steden met elkaar en bracht welvaart in deze regio met de schoen- en lederindustrie.

De geschiedenis van de Halve Zolenlijn is een onuitputtelijke bron van inspiratie voor een eigen festival van de Langstraat. De Langstraat was oorspronkelijk een dijk die van oost naar west liep door een moerassig landschap dat zich bevond tussen de Maas en de hoger gelegen Brabantse zandgronden. De betreffende dijk werd in het begin van de 15e eeuw aangelegd. Langs de dijk vestigden zich boeren die het land ontgonnen in lange stroken die loodrecht op de dijk stonden. Dit noemt men het slagenlandschap.

Leerproductie

Al snel werden delen van de dijk verhard en ontstonden er langs de dijk nederzettingen waar men zich al vroeg ging toeleggen op de productie van leer en schoenen. Dat kwam vooral door de aanwezigheid van zowel uitgestrekte weiden (aan de noordkant van de dijk), als bossen (aan de zuidkant van de dijk), als water: drie randvoorwaarden noodzakelijk voor de productie van leer. De weiden leverden runderen op en de bossen het eikenboomschors voor de loogbaden, waarin de huiden van de runderen werden gelooid. Die huiden werden vervolgens tot schoenen verwerkt. Tot ver in de 19e eeuw was dit grotendeels handwerk.

Spoorlijn

Als gevolg van de industriële revolutie nam de schoen- en leerindustrie in de loop van de 19e eeuw een vlucht. Er kwamen met stoommachines aangedreven fabrieken en er werd in dezelfde richting als de dijk een spoorlijn aangelegd, waarmee schoenen en halffabricaten vervoerd konden worden. Hieraan ontleent dit spoortraject zijn naam: de halve zolenlijn. De spoorlijn werd tussen 1886 en 1890 in gebruik genomen en liep van Lage Zwaluwe via Waalwijk naar ’s-Hertogenbosch. Lage Zwaluwe fungeerde daarbij als overlaadpunt voor scheepvaart van en naar Rotterdam.

Fietspad

Inmiddels is de goederenspoorlijn weer nagenoeg verdwenen en omgevormd tot een langgerekt fietspad, dat zich met enkele onderbrekingen uitstrekt van Raamsdonksveer tot ’s-Hertogenbosch, deels door prachtig natuurgebied: het Halve Zolenpad.

In de afgelopen jaren heeft de schoenindustrie plaats gemaakt voor de schoenenhandel. Zo kent Waalwijk thans de grootste concentratie van schoenhandelsbedrijven in Europa met het van oorsprong Waalwijks bedrijf Van Haren als absolute koploper. Naast de productie en handel in schoenen is er in de Langstraat ook veel metaalindustrie, waarvan scheepsschroevenfabriek Lips de meest bekende is.